۲۰ زبان در حال انقراض در سرتاسر جهان
هر زبان داستان خاص خود را بازگو میکند. با این حال بسیاری از زبانهای جهان در حال حاضر در معرض خطر نابودی قرار دارند. زبانهایی که در لبه خاموشی قرار دارند، تنها وسیلهای برای برقراری ارتباط نیستند، بلکه نمادهای زنده و پویا از فرهنگها، تاریخها و سبکهای زندگی مختلفند. هر یک از این زبانها نمادی از تجربیات انسانی منحصربهفرد است و تلاشهای فداکارانهای برای جلوگیری از ناپدید شدن آنها صورت میگیرد. در ادامه با ما همراه شوید تا به دنیای این زبانهای در حال انقراض نگاهی بیندازیم.
۱. زبان چامیکورو در پرو
زبان چامیکورو که کمتر از ۱۰ گویشوَر مسن دارد، تقریباً منقرض شده است. زوال این زبان آمازونی به دلیل همگرایی با جامعه اسپانیاییزبان رخ داده است.
۲. ویتچی لامته نوکتن در آرژانتین
این زبان که بخشی از جامعه ویتچی است، جایگاه خود را در میان جوانان که بیشتر به زبان اسپانیایی صحبت میکنند از دست داده است. تلاشها برای حفظ این زبان شامل برنامههای آموزشی دوزبانه میشود.
۳. زبان دومی در نپال
این زبان در شرق نپال در خطر انقراض است چراکه کمتر از ۱۲ نفر به زبان دومی صحبت میکنند. نسل جوان به زبان نپالی روی آورده و این زبان را به فراموشی سپردهاند و تلاشهای کمی برای احیای آن انجام میشود.
۴. زبان اونگوتا در اتیوپی
تنها چند نفر در اتیوپی به زبان اونگوتا صحبت میکنند. این یک زبان منحصر به فرد با وابستگیهای زبانی نامشخص است که ضرورت حفظ آن را برجسته میکند.
۵. زبان چمهوئوی در ایالات متحده
کمتر از ۱۰ نفر به زبان چمهوئوی که بومی رود کلرادو است، صحبت میکنند. تلاشها برای حفظ آن شامل برنامههای آموزشی است که به احیای این زبان اوتو-آزتک کمک میکند.
۶. زبان کاوسکار در شیلی
کاوسکار، زبانی که کمتر از ۲۰ گویشوَر دارد، بومی جنوب شیلی است و در خطر شدید انقراض قرار دارد. بقای آن به برنامههای فرهنگی و آموزشی وابسته است.
۷. زبان پیتکرن در جزایر پیتکرن
کمتر از ۵۰ نفر به زبان پیتکرن صحبت میکنند که یک زبان کرئول است و در اقیانوس آرام جنوبی صحبت میشود. این زبان ترکیب منحصر به فردی از عناصر انگلیسی و تاهیتی را در خود جای داده و تاریخ فرهنگی غنیای را منعکس میکند.
۸. زبان گوتیک اروپا
زبان گوتیک که زمانی در اروپا رواج داشت، اکنون منقرض شده است. میراث این زبان در متون تاریخی به جا مانده و اطلاعاتی ارزشمند درباره زبانهای اولیه ژرمنی ارائه میدهد.
۹. زبان تانِما در جزایر سلیمان
تنها یک نفر به زبان تانمایی صحبت میکند و بقای آن به شدت در خطر است. زوال این زبان به دلیل رواج زبانهای منطقهای قویتر رخ داده است.
۱۰. زبان لیکی در اندونزی
کمتر از ۲۰ نفر به زبان لیکی صحبت میکنند که منطقهای کوچک در اندونزی است و در معرض انقراض است. تلاشهای جامعه برای حفظ آن نقش مهمی در ادامه حیات این زبان دارد.
۱۱. زبان توتو در هند
زبان توتو که بومی منطقه کوچکی در هند است، با حدود ۱۰۰۰ نفر که به آن صحبت میکنند در معرض خطر قرار دارد. حفظ این زبان با چالشهایی از جمله غلبه زبانهای منطقهای مواجه است.
۱۲. زبان پاکانتی در استرالیا
زبان پاکانتی که زمانی بهطور گسترده در طول رودخانه دارلینگ صحبت میشد، اکنون کمتر از ۱۰ صحبتکننده دارد. تلاشها برای احیای این زبان شامل کلاسهای زبان و برنامههای فرهنگی است.
۱۳. زبان آینو در هوکایدو، ژاپن
آینو که زمانی در هوکایدو رایج بود، اکنون با تنها چند فرد مسن که آن را میدانند در آستانه انقراض قرار دارد. تلاشهای احیای آن بر آموزش و تقویت فرهنگ آینو متمرکز است.
۱۴. زبان لیوونی در لتونی
زبان لیوونی با کمتر از ۴۰ نفر صحبتکننده به شدت در خطر انقراض قرار دارد. این زبان که از سواحل لتونی نشأت میگیرد، نیازمند برنامههای فرهنگی و دورههای آموزشی برای بقا است.
۱۵. زبان یوچی در ایالات متحده
تنها ۱۰ فرد مسن به زبان یوچی صحبت میکنند و این زبان در معرض خطر شدید انقراض قرار دارد. تلاشها برای مستندسازی و آموزش این زبان برای حفظ آن ادامه دارد.
۱۶. زبان آپیاکا در برزیل
آپیاکا هم یکی از زبانهای در آستانه انقراض است و به دلیل منابع محدود تلاشهای کمی برای حفظ آن انجام میشود.
۱۷. زبان کانزا در ایالات متحده
زبان کانزا زمانی توسط قبیله کانزا صحبت میشد اما اکنون تقریبا هیچکسی بهراحتی به این زبان سخن نمیگوید. تلاشها برای احیای آن شامل بازسازی زبان از اسناد تاریخی است.
۱۸. زبان ووتیک در روسیه
زبان ووتیک با کمتر از ۱۰ نفر صحبتکننده عمدتاً مسن، به شدت در خطر انقراض قرار دارد. این زبان که در جوامع روستایی روسیه صحبت میشود، نیازمند تلاشهای احیاگرانه است.
۱۹. زبان اییاک در آلاسکا، ایالات متحده
اییاک در سال ۲۰۰۸ با مرگ آخرین فرد بومیاش که به آن سخن میگفت منقرض شد. تلاشها برای احیای این زبان از طریق پروژههای آموزشی و مستندسازی همچنان ادامه دارد.
۲۰. زبان مانکس در جزیره من
زبان مانکس که یک زبان سلتی است، پس از آنکه در دهه ۱۹۷۰ به عنوان یک زبان بومی منقرض اعلام شد، احیا شد. با تدریس در مدارس و افزایش علاقه مجدد، اکنون صدها نفر آن را به عنوان زبان دوم آموختهاند. این زبان نمونهای امیدوارکننده از احیای موفقیتآمیز زبانها است.
اینفوگرافیک زبانهای در معرض خطر نابودی در کشورهای مختلف جهان را هم مشاهده کنید.