چرا فقط برخی از حیوانات عادت ماهانه دارند؟
انسان‌ها تنها موجوداتی نیستند که قاعدگی دارند؛ برخی از حیوانات نیز این ویژگی را دارند. چرخه قاعدگی نقش مهمی در تولید مثل انسان دارد. با این حال، بیشتر حیوانات دیگر قاعدگی را تجربه نمی‌کنند.
طبق گفته دینا امرا، زیست‌شناس تکاملی در مؤسسه باک، دانشمندان حدود ۸۵ گونه پستاندار را می‌شناسند که دارای چرخه قاعدگی هستند. بیشتر این گونه‌ها نزدیک‌ترین خویشاوندان ما، مانند شامپانزه‌ها و بونوبو‌ها از نخستی‌ها هستند.
همچنین چرخه قاعدگی در چند گونه از خفاش‌ها، حشره‌خوار فیلی و به‌تازگی در موش‌های خاردار کشف شده است. چون این حیوانات به هم نزدیک نیستند، احتمالاً این ویژگی به‌طور هم‌زمان تکامل یافته و باید مزیت تکاملی داشته باشد. فراتر از این موجودات، حیوانات دیگری وجود دارند که به‌طور دوره‌ای از اندام‌های تولید مثل خود خونریزی می‌کنند.
برخلاف باور عموم خونریزی سگ‌ها و گربه‌ها به خصوص در زمان استرس، از منبع متفاوتی نسبت به حیوانات دارای قاعدگی می‌آید.
در حیواناتی که در زمان استروس خونریزی می‌کنند، افزایش هورمون استروژن در زمان باروری موجب گشاد شدن رگ‌های خونی داخل واژن می‌شود و این منجر به نشت مقادیر کمی خون از رگ‌ها می‌شود.
تجربه قاعدگی در بعضی حیوانات به دلیل هرمون استروژن، پروژسترون و چند نوع هورمون‌های اضافی رخ می‌دهد. پروژسترون هورمونی است که برای حفظ بارداری نیاز است و در حیواناتی که قاعدگی را تجربه می‌کنند، قبل از بارداری افزایش می‌یابد. در صورت عدم بارداری، سطح پروژسترون ماده کاهش یافته و بافت‌های جدید تشکیل‌شده از بین می‌روند.
چرا چرخه قاعدگی اتفاق می‌افتد؟
به گفته امرا، این تفاوت از نظر تکاملی جالب است. سؤال واقعی این نیست که چرا ما قاعدگی داریم، بلکه این است که چرا قبل از بارداری رحم خود را برای بارداری آماده می‌کنیم؟
هیچ‌کس به‌طور قطعی نمی‌داند که پاسخ چیست. اما به گفته امرا، ممکن است به این دلیل باشد که حیوانات دارای چرخه قاعدگی، معمولاً زاد و ولد کم و دوره‌های بارداری طولانی‌تری دارند.
به‌عنوان مثال، موش‌های خاردار دوره بارداری تقریبا دو برابر دیگر موش‌ها دارند.
پژوهشگران دریافته‌اند که هنگامی که بافت رحمی برای بارداری آماده می‌شود، می‌تواند مواد شیمیایی آزاد شده از جنین را تشخیص دهد که شانس لانه‌گزینی موفق آن را افزایش یا کاهش می‌دهد.
رابرت مارتین، زیست‌شناس تکاملی بازنشسته، معتقد است که قاعدگی ممکن است در ذخیره‌سازی اسپرم نیز نقشی ایفا کند.
