علت تفاوت در ارائه شاخص‌های آلودگی هوا چیست؟
فاطمه کریمی، درباره تفاوت شاخص‌های اعلامی وضعیت آلودگی هوا در شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران و سازمان محیط زیست، اظهار کرد: در حال حاضر، شهرداری تهران 21 دستگاه سنجش کیفیت هوا در مناطق مختلف دارد و حدود 14ایستگاه نیز تحت نظر سازمان محیط زیست است.
وی ادامه داد: راهبری دستگاه‌های شهرداری از طریق شرکت کنترل کیفیت هوا انجام می‌شود و دستگاه‌های سازمان محیط زیست نیز از طریق این سازمان نگهداری و پایش می‌شوند، اما تمامی اطلاعاتی که به عنوان شاخص‌های روزانه و 24 ساعته منتشر می‌شود، از میانگین داده‌های دستگاه‌های شهرداری و سازمان محیط زیست استخراج می‌شود.
سرپرست شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران تصریح کرد: نگهداری، پایش و جمع‌آوری اطلاعات در شهرداری به صورت کاملاً تخصصی انجام می‌شود و دقت کاری در این مجموعه از درجه بالاتری برخوردار است؛ البته، شاخص‌ها معمولاً تفاوت معناداری ندارند اما با توجه به اینکه تعداد دستگاه‌های شهرداری تهران بیشتر از دستگاه‌های سازمان محیط زیست است، به طور طبیعی اگر اختلاف یا خطایی در اطلاعات دریافتی وجود داشته باشد، این اختلاف‌ها به دلیل میانگین‌گیری به حداقل می‌رسد.
کریمی در پاسخ به این سؤال که آیا در جلسات کمیته اضطرار آلودگی هوا، شاخص آلودگی هوا که در سایت محیط زیست منتشر می‌شود ملاک عمل قرار می‌گیرد یا شاخص شهرداری، گفت: طبق قانون هوای پاک، جلسه کمیته اضطرار آلودگی هوا در استانداری زمانی تشکیل می‌شود که شاخص آلودگی هوا طی 24 ساعت بالای 150 قرار گیرد، همانطور که هفته گذشته در تهران شاهد آن بودیم.
وی افزود: در این جلسات، نمایندگانی از وزارت بهداشت، شهرداری، سازمان هواشناسی، اورژانس، محیط زیست، آموزش و پرورش و سایر نهاد‌ها حضور دارند و گزارش ارائه می‌دهند؛ شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران نیز یکی از گروه‌های گزارش‌دهنده است و گزارش وضعیت فعلی و پیش‌بینی وضعیت 24 یا 48 ساعت آینده را بر اساس مدل‌سازی‌های انجام شده در شرکت ارائه می‌دهد.
سرپرست شرکت کنترل کیفیت هوای تهران گفت: سازمان محیط زیست نیز در این جلسات مشارکت دارد و گزارش ارائه می‌کند، اما همانطور که ذکر شد، به دلیل تعداد بیشتر دستگاه‌های سنجش کیفیت هوا و دقت بالاتر این دستگاه‌ها، استانداری معمولاً اطلاعات ارائه شده توسط شرکت کنترل کیفیت هوا را ملاک عمل قرار می‌دهد.
وی افزود: کیفیت و اطلاعاتی که شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران منتشر می‌کند به هیچ وجه تغییر یا دخل و تصرفی در آن صورت نمی‌گیرد و بر اساس تکنولوژی پیشرفته روز دنیا پردازش می‌شوند.
کریمی در بخش دیگر سخنان خود گفت: یکی از روش‌های مورد استفاده برای نمایش وضعیت آلودگی هوا به شهروندان، مبتنی بر داده‌های حاصل از سنجش‌ایستگاه‌های زمینی است که بر اساس اندازه‌گیری مستقیم آلاینده‌ها در محیط واقعی، مقادیر واقعی آلاینده‌هایی مانند ذرات معلق را در زمان واقعی انجام می‌دهد.
وی افزود: این روش معمولاً به عنوان استاندارد مرجع برای تحلیل آلودگی هوا استفاده شده و برای ارزیابی‌های محلی، تصمیم‌گیری‌های سریع و انجام اقدامات پیشگیرانه بسیار مناسب است.
وی خاطرنشان کرد: روش دیگر، شبیه‌سازی و پیش‌بینی وضعیت آلودگی هوا با استفاده از مدل‌های ریاضی، تصاویر ماهواره‌ای، داده‌های هواشناسی و تخمین‌های الگوریتمی است؛ این روش تصویری کلی از کیفیت هوا در مناطق وسیع‌تر ارائه می‌دهد و بیشتر برای پیش‌بینی وضعیت آلودگی هوا در آینده یا مناطقی که پوشش‌ایستگاه زمینی ندارند، کاربرد دارد.
سرپرست شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران گفت: این دو روش به‌عنوان مکمل یکدیگر عمل می‌کنند، اما از نظر دقت و کاربرد تفاوت دارند و در استفاده از آن‌ها باید این تفاوت‌ها در نظر گرفته شود.
وی افزود: گزارش‌هایی که توسط شرکت کنترل کیفیت هوا در خصوص وضعیت غلظت و شاخص آلودگی هوا تهیه می‌شود، مانند سایر کشور‌های دنیا، مبتنی بر استفاده از‌ایستگاه‌های سنجش کیفیت هواست که مجهز به تجهیزات پیشرفته و به‌روز اندازه‌گیری غلظت آلودگی هوا هستند.
کریمی اظهار کرد: در این‌ایستگاه‌ها، سنجش غلظت آلاینده‌ها در نزدیکی‌ایستگاه به‌صورت مستقیم و واقعی انجام می‌شود و این اندازه‌گیری تحت تأثیر شرایط محلی مانند ترافیک اطراف‌ایستگاه قرار دارد؛ عملکرد دستگاه‌ها به‌طور روزانه رصد شده و کالیبراسیون و تعمیر آن‌ها طبق پروتکل‌های سختگیرانه و مبتنی بر استاندارد‌های تولیدکنندگان تجهیزات انجام می‌شود.
