شاخص آلودگی هوا در وضعیت خطرناک؛ راه‌هایی برای در امن بودن کودکان و سالمندان
فرارو- بر اساس اعلام سامانه پایش کیفی هوای کشور در روز‌های اخیر در وضعیت ناسالم و آلوده قرار دارد و برای همه گروه‌های سنی خطرناک است.
به گزارش فرارو، آلودگی هوا یکی از مسائل پیچیده‌ای است که به‌سرعت در حال گسترش در همه دنیا است. آلودگی هوا نه‌تنها به‌عنوان یک مسئله محیط زیستی، بلکه به‌عنوان یک چالش اساسی در حوزه سلامت عمومی نیز شناخته می‌شود. حال باید دید که چه گروهی بیشتر در معرض آسیب هستند.
آلودگی هوای تهران یکی از معضلات اساسی است که شهروندان و دولت در فصل‌های سرد سال با آن رو‌به‌رو می‌شود. پیشرفت صنایع و افزایش آلاینده‌ها، مهم‌ترین علت آلودگی هوا در زمستان است.
شاخص آلودگی هوا
شاخص آلودگی هوا یا شاخص کیفیت هوا یک معیار عددی مهم است که برای اندازه‌گیری میزان آلودگی هوا در یک منطقه و شهر به کار می‌رود. به‌طورکلی شاخص کیفیت هوا نمایانگر کیفیت هوای اطراف است و نشان می‌دهد که چقدر تمیز یا آلوده است.
در حقیقت این شاخص برای مهم‌ترین آلاینده هوا شامل ذرات معلق، دی‌اکسید نیتروژن، ازن سطح زمینی، مونواکسید کربن و دی‌اکسید گوگرد محاسبه می‌گردد. هر چقدر شاخص کیفیت هوا به سمت بالا افزایش یابد، آلودگی هوا نیز زیادتر می‌شود و برای افراد بیشتری نیز خطرناک است.
شاخص آلودگی هوای تهران
بر اساس سیستم جهانی کیفیت هوا، شاخص‌های کیفیت هوا به شش دسته تقسیم می‌شوند.
شاخص درجه سالم یا پاک
میزان شاخص کیفیت هوا در این درجه بین اعداد ۰ تا ۵۰ قرار دارد که با رنگ سبز نشان داده می‌شود. این وضعیت نشان‌دهنده هوای تمیز و مطلوب است که حداقل ریسک سلامتی را دارد.
شاخص متوسط
شاخص کیفیت هوا در این درجه بین اعداد ۵۱ تا ۱۰۰ است که در حالت عادی قابل‌قبول است؛ اما در برخی مواقع برای افراد حساس باعث بروز مشکلات تنفسی خواهد شد. برای نشان‌دادن این شاخص از رنگ زرد استفاده می‌شود و گروه‌های حساس باید فعالیت‌های سنگین و طولانی بیرون از خانه را به حداقل برسانند.
شاخص ناسالم برای گروه‌های حساس
در این حالت میزان شاخص بین ۱۰۱ تا ۱۵۰ قرار دارد و برای افرادی که در سلامت کامل هستند مشکلی ایجاد نمی‌کند؛ اما برای گروه‌های حساس از جمله بیماران قلبی – عروقی، بیماران تنفسی، افراد مسن و مادران باردار ممکن است خطرناک باشد که از رنگ نارنجی برای نشان‌دادن آن استفاده می‌شود.
شاخص ناسالم
میزان کیفیت هوا در این حالت بین ۱۵۱ تا ۲۰۰ است و هوا برای همه افراد خطرناک است؛ اما برای گروه‌های حساس امکان خطرات جدی‌تری وجود دارد. رنگ قرمز نشانگر این شاخص است و همه افراد باید از فعالیت‌های سنگین خودداری کنند.
شاخص بسیار ناسالم
در این خالت میزان کیفیت هوا بین ۲۰۱ تا ۳۰۰ قرار دارد و یک هشدار جدی برای سلامت همه به شمار می‌رود که از رنگ بنفش برای نشان‌دادن این حالت استفاده می‌شود.
شاخص خطرناک
شاخص کیفیت در این حالت بالاتر از ۳۰۰ است و به عنوان یک وضعیت بسیار اضطراری و خطرناک برای سلامت انسان‌ها محسوب می‌گردد. این حالت با رنگ قهوه‌ای نشان داده می‌شود و احتمال مشکلات قلبی بسیار بالاست.
بر اساس اطلاعیه شرکت پایش هوا، از ابتدای سال جاری تا به امروز تهران ۵ روز هوای پاک، ۱۷۵ روز قابل قبول، ۷۸ روز ناسالم برای گروه‌های حساس و ۴ نیز هوای ناسالم داشته است.
چه گروه‌هایی در آلودگی هوا بیشتر آسیب می‌بینند؟
گروه‌های حساس شامل سالمندان، بیماران قلبی و ریوی، زنان باردار و کودکان است که با غلظت آلاینده‌ها بیشتر از دیگران در معرض خطرات جبران‌ناپذیر هستند. افراد مبتلا به دیابت نیز به دلیل خطر بروز بیماری‌های قلبی – عروقی نسبت به سایر گروه‌ها در معرض آسیب بیشتری قرار دارند.
دکتر مهرگان‌پور متخصص ریه درباره تأثیر آلودگی هوا بر روی گروه‌های حساس معتقد است «افرادی که دارای ریه‌های حساس هستند اگر به مدت طولانی در معرض آلودگی هوا قرار گیرند، امکان ابتلا آنها به بیماری آسم وجود دارد. زنان باردار نیز اگر به مکدت طولانی در معرض آلودگی هوا باشند، ممکن است با زایمان زودرس یا سقط‌جنین رو‌به‌رو شوند»
کودکان نیز به دلایل زیر بیشتر از آلودگی هوا آسیب می‌بینند:
۱. کودکان زمان زیادی را در فضای باز و در معرض آلودگی سپری می‌کنند، به همین دلیل نسبت به وزن و سطح ریه‌هایشان، مقادیر بیشتری از ذرات آلوده‌کننده هوا را استنشاق می‌کنند.
۲. بچه‌ها بیشتر از بزرگسالان مستعد ابتلا به آسم هستند.
۳. اندام بدن کودکان، چون در سن رشد قرار دارد به هر گونه آسیب و صدمه‌ای حساس هستند.
برای مقابله با آلودگی هوا چه بخوریم؟
برای کاهش تأثیرات آلودگی هوا می‌توانیم خوراکی‌ها و ویتامین‌های زیر را بخوریم.
ویتامین c
ویتامین c برای کاهش عوارض آلودگی هوا بسیار مؤثر است؛ زیرا قوی‌ترین آنتی‌اکسیدان برای بدن است که به‌صورت محلول در سراسر بدن وجود دارد. سبزیجاتی مانند گشنیز، فلفل‌دلمه‌ای سبزرنگ، آویشن و اسفناج منبع غنی آن هستند. میوه‌هایی مانند پرتقال، گریپ‌فروت، کیوی و گوجه‌فرنگی نیز سرشار از ویتامین c است. ساده‌ترین راه دریافت دوز موردنیاز بدن، اضافه‌کردن دو عدد لیموترش به رژیم غذایی است.
ویتامین E
این ویتامین محلول در چربی، اولین خط دفاعی بدن در برابر آسیب به بافت‌های بدن است. روغن آفتاب‌گردان و سبوس برنج و زیتون مهم‌ترین منبع این ویتامین هستند. ادویه‌هایی مانند فلفل قرمز، پاپریکا و میخک نیز سرشار از ویتامین E هستند و شما می‌توانید مصرف آنها را در غذای روزانه بیشتر کنید.
کلسیم
کلسیم به طور شگفت‌انگیزی در کاهش تأثیر آلودگی نقش دارد که به تقویت سلامت تنفسی و حفظ تعادل اسیدیته بدن کمک می‌کند و مقابله با چالش‌های ناشی از آلودگی هوا را آسان‌تر می‌کند. لبنیات و سنجد و کنجد منبع غنی از کلسیم هستند.
برای مقابله با آلودگی هوا چه‌کار کنیم؟
برای مقابله با اثرات آلودگی هوا اقدامات زیر را انجام دهید.
۱. در خانه بمانیم
کودکان و سالمندان را مجاب کنیم تاحدامکان در خانه بمانند و جلوی ورود هوای آلوده به داخل خانه را بگیریم.
۲. ورزش ممنوع
از انجام‌دادن کار‌های سنگین و ورزش در هوای آزاد بپرهیزید
۳. به نظافت خانه اهمیت دهید
در روز‌های آلودگی هوا، کار‌هایی را که باعث تشدید آلودگی هوا می‌شود را انجام ندهید و توجه خاصی به نظافت خانه داشته باشید. از قلیان و سیگار در فضای بسته استفاده نکنید و با دستمال مرطوب گردگیری خانه را انجام دهید.
۴. از دستگاه‌های تصفیه هوا استفاده کنید
برای افراد حساس اتاق تمیزی در نظر بگیرید. دستگاه‌های تصفیه هوا نیز در این موقع راه‌حل خوبی است، زیرا می‌توانند ذرات آلوده‌کننده هوا از داخل خانه حذف کنند.
۵. از ماسک N ۹۵ استفاده کنید
اگر مجبور هستید در این مواقع از خانه بیرون روید، از ماسک‌های یکبار مصرف N ۹۵ استفاده کنید که ۹۵ درصد ذرات آلوده را فیلتر می‌کند.
هوای این روز‌های تهران به دلیل افزایش سرما و پدیده وارونگی هوا برای افراد جامعه ناسالم است؛ اما سالمندان و کودکان آسیب بیشتری را می‌بینند و تنفس هوای شهر برای آنها شادی‌آور نیست.
