بیوگرافی کتایون امیرابراهیمی + زندگی شخصی و آثار

کتایون امیرابراهیمی، بازیگر پیشکسوت سینما و تلویزیون، یکی از چهره‌های برجسته‌ عرصه‌ بازیگری در دهه‌های گذشته به‌ویژه سینمای قبل از انقلاب است. او فعالیت هنری خود را از اوایل دهه‌ ۱۳۴۰ آغاز کرد و تا سال‌های اخیر ادامه داده است.

تولد و تحصیلات

کتایون امیرابراهیمی در سال ۱۳۱۸ در شهر سنندج متولد شد، دوران کودکی‌اش را در شهر رشت گذراند و در نوجوانی به تهران رفت. او فرزند اول خانواده است و دو خواهر و سه برادر دیگر نیز دارد.

پدر کتایون امیرابراهیمی کارمند وزارت امور خارجه و از نوادگان امیرالامرای کرمانی بود. او در سفری که به باکو داشت، با مادر کتایون آشنا شد و ازدواج کرد. مادر کتایون متولد باکو بوده و تحصیلاتش را در کشور شوروی به پایان رسانده بود. بعد از ازدواج نیز او همراه با پدر کتایون به ایران نقل مکان کردند.

گفته می‌شود که زر (زهرا) امیرابراهیمی بازیگر، نوه عموی اوست.

شروع بازیگری

او درباره‌ی چگونگی ورودش به دنیای هنر می‌گوید: «یادم است نزدیک دبیرستان ما سالن تئاتری بود که اکثر هنرپیشه‌های آن زمان در این سالن، نمایش اجرا می‌کردند. من هم به واسطه‌ی شوهرعمه‌ام که در تئاتر بود زیاد به آنجا می‌رفتم و از همان‌جا با صحنه‌ی تئاتر واقعی آشنا شدم.»

امیرابراهیمی پس از آشنایی با تئاتر و بازیگری، در سال ۱۳۴۲ وارد دنیای تصویر شد. او در نخستین تجربه‌ی سینمایی‌اش در فیلم تار عنکبوت به کارگردانی مهدی میرصمدزاده ایفای نقش کرد. او در این فیلم هم‌بازی ایرج قادری و ویکتوریا، هنرپیشه‌ی ارمنی-ایرانی سینمای قبل از انقلاب بود.

فعالیت هنری قبل از انقلاب

عمده فعالیت بازیگری این هنرپیشه باسابقه، به سال‌های پیش از انقلاب بازمی‌گردد. او بین سال‌های ۱۳۴۲ تا ۱۳۵۳ یکی از ستارگان بی‌چون و چرای پرده‌ی نقره‌ای بود. امیرابراهیمی با پذیرفتن نقش‌های مختلف و بازی کاراکترهای متفاوت، توانایی بازیگری خود را به همگان ثابت کرد.

بی‌شک یکی از ماندگارترین نقش‌آفرینی‌های او در آن سال‌ها، به بازی در فیلم سینمایی حسن کچل به کارگردانی زنده‌یاد علی حاتمی در سال ۱۳۴۹ برمی‌گردد. کتایون امیرابراهیمی در حسن کچل که به نوعی اولین فیلم موزیکال سینمای ایران محسوب می‌شود، با پرویز صیاد همبازی بود.

فیلم حسن کچل در زمان خود چیزی حدود ۹ میلیون تومان فروخت و امیرابراهیمی برای بازی در آن ۱۰ هزار تومان دریافت کرد.

او در سال ۱۳۴۶ در نخستین فیلم سینمایی داریوش مهرجویی، به نام الماس ۳۳ مقابل دوربین رفت. شب فرشتگان ساخته‌ فریدون گله، شاهراه زندگی ساخته‌ ایرج قادری، درختان ایستاده می‌میرند امیر شروان و بده در راه خدا ساخته‌ رضا صفایی، تعدادی از آثار پرشمار کتایون امیرابراهیمی قبل از انقلاب است.

بازگشت به بازیگری بعد از انقلاب

نبرد عقاب‌ها در سال ۱۳۵۳ آخرین فیلم سینمایی بود که کتایون امیرابراهیمی قبل از انقلاب در آن بازی کرد. او چیزی حدود ۲۷ سال از بازیگری دور بود و در سال ۱۳۸۰ با بازی در سریال طنز بدون شرح به کارگردانی مهدی مظلومی به عرصه‌ تصویر بازگشت.

او دو سال بعد در سال ۱۳۸۲ در سریال کوچه‌ اقاقیا به کارگردانی رضا عطاران در نقش گل‌نساء، همسر فوت شده‌ی منوچهر نوذری، که به شکل روح ظاهر می‌شد و با منوچهر نوذری حرف می‌زد، ظاهر شد.

بیماری کتایون امیرابراهیمی

کتایون امیرابراهیمی که یکی از ماندگارترین چهره‌های سینما و تلویزیون در عرصه‌ی بازیگری است، متأسفانه این روزها درگیر بیماری است. او چند سالی است که به بیماری سرطان سینه مبتلا شده است.

همسر و فرزندان

این بازیگر در ۱۷ سالگی به عقد یکی از اقوام نزدیکش درآمد. گفته می‌شود همسر او که تحصیلات خود را در سوئیس به پایان رسانده بود، از بستگان ظل‌السلطان، حاکم اصفهان و پسر ناصرالدین‌شاه، محسوب می‌شد و مالک یک کارخانه تولید نان ماشینی بود. از این ازدواج، دو دختر به نام‌های نیلوفر و نازی به دنیا آمدند که در حال حاضر ساکن آمریکا و فرانسه هستند.

مستند زندگی کتایون امیرابراهیمی

مستند «کتایون به روایت کتایون» به کارگردانی حمیدرضا سنگیان و تهیه‌کنندگی مشترک السا فیروزآذر و محمدحسین حسینی می‌باشد. این اثر، زندگی کتایون امیرابراهیمی، بازیگر برجسته سینمای ایران را از زوایای مختلف به تصویر می‌کشد و بر جایگاه و نقش زنان در سینمای ایران تمرکز دارد.

حمیدرضا سنگیان که پیش‌تر نیز در پروژه‌هایی همچون فیلم سینمایی «نابازیگر» و فیلم کوتاه «همه چیز در معرض فروش» با کتایون امیرابراهیمی همکاری داشته، در این مستند تلاش کرده است تا جنبه‌های کمتر شناخته‌شده از زندگی شخصی و حرفه‌ای این بازیگر پیشکسوت را با نگاهی پژوهشی و هنری روایت کند. این مستند با استفاده از منابع تصویری و گفت‌وگوهای عمیق، به واکاوی نقش زنان در فرهنگ و هنر ایران پرداخته است.

فیلم‌شناسی

تلویزیون

بدون شرح (۱۳۸۱)

کوچه اقاقیا (۱۳۸۲)

من یک مستأجرم (۱۳۸۳)

گلریزان (۱۳۸۵)

زندگی به شرط خنده (۱۳۸۵)

زیر هشت (۱۳۸۹)

راه شیری (۱۳۹۳)

سینما

پیش از انقلاب

تار عنکبوت (۱۳۴۲)

یک پارچه آقا (۱۳۴۴)

افق روشن (۱۳۴۴)

هاشم‌خان (۱۳۴۵)

مرد و نامرد (۱۳۴۵)

عذاب مرگ (۱۳۴۵)

شمسی پهلوان (۱۳۴۵)

امروز و فردا (۱۳۴۵)

نیم وجبی (۱۳۴۶)

میلیونرهای گرسنه (۱۳۴۶)

مردی از اصفهان (۱۳۴۶)

مرد بی‌ستاره (۱۳۴۶)

گذشت بزرگ (۱۳۴۶)

قربانی سوم (۱۳۴۶)

غم‌ها و شادی‌ها (۱۳۴۶)

عروس تهران (۱۳۴۶)

زنی به نام شراب (۱۳۴۶)

پسران علاءالدین (۱۳۴۶)

الماس ۳۳ (۱۳۴۶)

گردش روزگار (۱۳۴۷)

قدرت عشق (۱۳۴۷)

عشق قارون (۱۳۴۷)

شب فرشتگان (۱۳۴۷)

شاهراه زندگی (۱۳۴۷)

دزد سیاهپوش (۱۳۴۷)

تحفه هند (۱۳۴۷)

ازدواج ایرانی (۱۳۴۷)

آواره‌های تهران (۱۳۴۷)

گربه را دم حجله می‌کشند (۱۳۴۸)

کاسب‌های محل (۱۳۴۸)

قصر زرین (۱۳۴۸)

عشق‌آفرین (۱۳۴۸)

آخرین مبارزه (۱۳۴۸)

شهر گناه (۱۳۴۹)

حسن کچل (۱۳۴۹)

تاکسی عشق (۱۳۴۹)

آدم و حوا (۱۳۴۹)

شیادان (۱۳۵۰)

رسوای عشق (۱۳۵۰)

درختان ایستاده می‌میرند (۱۳۵۰)

بده در راه خدا (۱۳۵۰)

یک جو غیرت (۱۳۵۱)

عطش (۱۳۵۱)

صلاح‌الدین ایوبی (۱۳۵۱)

معشوقه (۱۳۵۲)

جعفر جنی و محبوبه‌اش (۱۳۵۲)

بوسه بر لب‌های خونین (۱۳۵۲)

نبرد عقاب‌ها (۱۳۵۳)

پس از انقلاب

کودتای سیاه (۱۳۸۲)

بازنده (۱۳۸۳)

میش (۱۳۸۸)

لیمو ترش (۱۳۸۹)

اشک انار (۱۳۸۹)

ارتباط خانوادگی (۱۳۸۹)

ورود آقایان ممنوع (۱۳۸۹)

همه چیز در معرض فروش (۱۴۰۱)

نابازیگر (۱۴۰۲)

کتایون به روایت کتایون (۱۴۰۳)