بزرگترین گورستان زباله اتمی جهان کجاست؟
پروژه انکالو (Onkalo) در فنلاند، با هزینه‌ای بالغ بر ۴ میلیارد دلار، پاسخی جسورانه به این پرسش ارائه می‌دهد: یک گورستان دائمی در دل زمین که برای ۴۰۰۰ نسل آینده ساخته می‌شود!
پروژه انکالو در فنلاند، به‌عنوان نخستین گورستان دائمی پسماندهای هسته‌ای در جهان، راه‌حلی نوآورانه برای مدیریت این مواد خطرناک ارائه می‌دهد. این پروژه که در عمق ۴۵۰ متری زیر زمین در حال اجراست، با تکیه بر مهندسی پیشرفته و تعهد به حفاظت از محیط زیست، تلاش می‌کند تا خطرات ناشی از پسماندهای هسته‌ای را برای نسل‌های آینده به حداقل برساند.
این پروژه با صرف هزینه‌ای بالغ بر ۴ میلیارد دلار، شبکه‌ای به طول ۹.۶۶ کیلومتر از تونل‌های زیرزمینی را شامل می‌شود. هدف از این ساخت و ساز، نگهداری ایمن ۶,۵۰۰ تن پسماند اورانیومی نیروگاه هسته‌ای اُلکیلوئوتو برای مدت زمان باورنکردنی ۱۰۰ هزار سال است. طراحی دقیق و اجرای این پروژه، نتیجه دهه‌ها مطالعه و آزمایش‌های گوناگون است.
برنامه سازمان مدیریت پسماند فنلاند تا سال ۲۰۲۶، دفن ۳,۲۵۰ کپسول مسی حاوی سوخت هسته‌ای مصرف‌شده است. هر کپسول به طول ۵ متر و حاوی دو تن سوخت رآکتور خواهد بود. این کپسول‌ها در تونل‌های ۷۰ متری دفن شده و با خاک رس بنتونیت احاطه می‌شوند. خاک رس بنتونیت به دلیل خاصیت جذب بالای آب و تورم، به عنوان یک سد طبیعی در برابر نشت مواد رادیواکتیو عمل می‌کند.
مهندسان این پروژه با اطمینان اعلام کرده‌اند که این سیستم در برابر حوادث طبیعی گوناگون از جمله زلزله، تغییرات زمین‌شناختی و حتی پیشروی یخچال‌ها تا یک میلیون سال مقاومت خواهد کرد. پوشش ۵ سانتیمتری مس در کنار خاک رس و سنگ گرانیت، تضمین می‌کند که هیچ گونه آلودگی به نسل‌های آینده منتقل نشود.
سازمان مدیریت پسماند فنلاند بیش از ۴۰ سال به مطالعه دقیق سنگ بستر اطراف نیروگاه پرداخته است. با نصب ۵۰۰ سنسور در نقاط مختلف، احتمال هرگونه نشت رادیواکتیو به دقت مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج آزمایش‌ها نشان می‌دهد که حتی در صورت شکست احتمالی یکی از سدهای محافظتی، مواد رادیواکتیو به محیط زیست راه نخواهند یافت.
مجموعه انکالو شامل تونل مارپیچ، چاه‌های عمودی، تونل‌های مرکزی و حتی یک کافه‌تریا برای پرسنل است. انتقال کپسول‌ها به محل نهایی دفن توسط وسایل نقلیه رباتیک انجام می‌شود و در عمقی قرار می‌گیرند که برای ۴,۰۰۰ نسل آینده طراحی شده است.
در زمان دفن پسماندها، سطح رادیواکتیویته آن‌ها تنها یک هزارم مقدار اولیه خواهد بود. سازمان مدیریت پسماند فنلاند تأکید دارد که حتی این مقدار اندک نیز باید به طور کامل از محیط طبیعی جدا شود. پیش‌بینی می‌شود که سطح پرتوزایی در طول اولین سال به یک صدم کاهش یابد.
عملیات دفن نهایی پسماندها تا دهه ۲۱۲۰ میلادی ادامه خواهد داشت. پس از اتمام این فرایند، تمامی مسیرهای دسترسی، از جمله تونل‌های وسایل نقلیه و چاه‌ها، به طور کامل مسدود خواهند شد. پروژه انکالو نه تنها یک دستاورد بزرگ مهندسی محسوب می‌شود، بلکه نشان‌دهنده تعهد کشور فنلاند به مدیریت مسئولانه پسماندهای هسته‌ای و حفاظت از محیط زیست و نسل‌های آینده در برابر خطرات احتمالی است.
