از توقیف اکران «خاک مادر» تا ترسیم «چهره‌ای تکفیری» از «جمعیت فدائیان اسلام» در «فاطمی»! – اخبار سینمای ایران و جهان
سینماپرس: روز جمعه به عنوان ششمین روز از برگزاری هجدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران «سینما حقیقت» اگر چه همانند روز پنج‌شنبه با یک خلوتی همراه بود؛ اما با این همه شاید مهمترین حاشیه این روز را بتوان ممانعت از اکران مستند «خاک مادر» در بخش «خارج از مسابقه» دانست.
محمدرضا مهدوی‌پور/ روز جمعه به عنوان ششمین روز از برگزاری هجدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران «سینما حقیقت» اگر چه همانند روز پنج‌شنبه با یک خلوتی ویژه به سبب عدم بازدید و حضور چهره‌های خبری در محیط عمومی جشنواره همراه بود؛ اما با این همه شاید مهمترین حاشیه این روز را بتوان جابجایی بی‌سروصدای سئانس پایانی «سالن ۶ پردیس چارسو» و ممانعت از اکران مستند «خاک مادر» به کارگردانی «محسن اسلام‌زاده» در بخش «خارج از مسابقه» بود. اتفاقی که هیچ توضیحی در پیرامون چرایی آن داده نشد و تنها با پرساختن جدول اکران در این سئانس با نمایش «گیله مرد» و حضور تجلیل گونه از سوژه این اثر، یعنی «اردشیر کاظمی» در فضای این سالن همراه گردید.
اما مخاطبان این دوره از «سینما حقیقت» در روز ششم از برگزاری این رویداد می‌توانستند ۳۱ مستند را در بخش‌های مختلف مشاهده نمایند. مستندهایی در سه گروه بلند و نیمه بلند و کوتاه که به عنوان آثار راه‌یافته به بخش‌های اصلی و فرعی این دوره از جشنواره در شش سالن سینمایی «پردیس چارسو» به نمایش گذاشته شد.
«فاطمی» عنوان مستندی بلند به کارگردانی مشترک «امیرحسین سیاح» و «فرشاد عسگری‌کیا» بود که در بخش «مسابقه ملی» از ساعت ۱۷:۳۰ تا۱۹:۳۰ در «سالن ۱ پردیس چارسو» به نمایش درآمد. اثری که با مشارکت مجموعه‌ای با عنوان «خط هنر سوم» با برند «مدرسه سینمایی مجازی» ساخته شده بود و سوای نظر از ضعف در فرم و پشتوانه سُست تحقیقات خود، به هیچ عنوان نتوانست شأن و جایگاه یک اثر «مستند» را حفظ نماید و رسما به فیلمی بیش از هر چیز تبلیغاتی از برای گروهک غیرقانونی و ممنوع‌الفعالیت «جبهه ملی ایران» مبدل شده بود. اثری که ضمن عدم پرداخت مناسب به تمام وجوه شخصیتی «شهید سید حسین فاطمی» و در یک برخورد گزینشی، سعی کرده بود تا با استفاده از شگردهای مستندسازی بر وجاهت این شهید به عنوان یک «اسطوره ملی» تاکید نموده و شخصیتی کاملا «سکولار» و مخالف با «حاکمیت مذهب» از ایشان به نمایش بگذارد. اثری که در برخوردی گزینشی با مستندات تاریخی، به وضوح نقش اصلی و تعیین کننده نیروهای مذهبی در پیش‌برد «قیام ملی شدن صنعت نفت» را کمرنگ و حتی در برخی مقاطع محو نموده و مشخصا به صورتی آشکارا اقدام به ترسیم «چهره‌ای تکفیری» از «جمعیت فدائیان اسلام» می‌نماید و ذهنیتی «تروریستی» از این گروه مبارز مسلمان را به عمق جان مخاطبان خود حقنه ساخته و با ادبیاتی ناجوانردانه و کاملا صریح و بدون هر گونه لفافه‌ای به رهبر والامقام این گروه مبارز، یعنی «شهید سیدمجتبی نواب‌صفوی» بی‌حرمتی می‌نماید و در نهایت هم مخاطبان خود را به ماندگاری شهید مبارزه با مذهب و سنت در جای جای «خیابان فاطمی» توصیه نموده و این همه را ترانه مشهور مبارزه با دیکتاتوری «بلاچاو» آن هم با صدای «سالار عقیلی» و بر روی نماهای بسته از تابلوهای منقوش به نام «شهید سید حسین فاطمی» پیوند زند؛ ترانه‌ای که با آواز دو زبان فارسی و ایتالیایی و برای اولین بار در ایران اجرا شده و می‌تواند در آینده مورد سوءاستفاده در تولیدات رسانه‌ای «ضد جمهوری اسلامی» واقع شود.
«رُخ» عنوان مستند بلند دیگری بود که در دومین روز از برگزاری هجدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم مستند ایران «سینما حقیقت» و از ساعت ۱۹:۳۰ تا ۲۱:۳۰ در «سالن ۱ پردیس چارسو» به نمایش درآمد. اثری به کارگردانی «سام کلانتری» که از فرم هنری و سینمایی لازم برای دیده شدن در محافل هنری و جشنواره‌گردی برخوردار بود. اثری با وجاهت هنری لازم که توانست مخاطب خود را تا به پایان دل‌مشغول شنیدن ابعاد مختلف زندگی «علی‌اکبر صادقی» نماید. نقاش سورئالیستی که در سال ۱۳۷۸ به عنوان چهره‌ماندگار عرصه هنر و نقاشی در کشور مورد تجلیل قرار گرفت. نقاش و گرافیست برجسته‌ای که از پیشگامان هنرمدرن و پست مدرن در ایران بوده و نه تنها در زمینه تصویرگری کتاب کودک و طراحی و گرافیک دارای آثار برجسته‌ای است؛ بلکه در حوزه پویانمایی نیز به عنوان کارگردانی صاحب سبک در تاریخ پویانمایی ایران شناخته می‌شود. شخصیتی که حالا چرا و به چه جهت «رُخ» تنها به بازنمایی بخش خاصی از وجوه شخصیتی متمرکز شده است. بخشی که مشخصا از اواخر دهه ۱۳۸۰ هجری‌شمسی تبلوریافته و منتج به تولید سلسله آثاری از فلاکت قطعی و چرکی و پلشتی زندگانی بشری شده است و این همه در حالی است که «رُخ» می‌توانست نگاهی جامع به فواصل مختلف از زندگی و شخصیت «علی‌اکبر صادقی» داشته باشد و بجای پررنگ‌ساختن وجه سورئال و قاب گرفتن ایشان در محدوده کتاب‌های هنری‌اش از جمله کتاب «دالی» و …؛ حداقل به مرور سال‌ها فعالیت این هنرمند چیره دست در «کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان» و محتوای ۸ اثر سینمایی و تصویرگری و تصویرسازی‌های ایشان برای کتاب‌های آموزشی و مشخصا تصویرگری یکی از جلدهای مجموعه کتاب‌های «قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب» مرحوم «مهدی آذر یزدی» و یا بازنمایی آثار پرنشاط و انقلابی ایشان در سبک قهوه‌خانه‌ای و با محوریت فرمایشان «امام علی علیه‌السلام» و «حضرت زینب سلام‌الله‌علیها» و … نیز می‌پرداخت. البته باید توجه داشت که «رُخ» در لایه درونی خود، خواسته و یا ناخواسته توانسته به عنوان یک اثر سیاسی از کارکردی ویژه برخوردار شود و مدلی اعتراضی را آموزش دهد و از این جهت با سکانس شمشیر به دست سوژه در ابتدا شروع شده و برای تاویل‌های سیاسی خود اساسا نمی‌تواند به سراغ تولیدات غیر سیاه و تاریک تولید شده توسط سوژه خود برود و …
«خشت و خون» عنوان مستند بلندی به کارگردانی «عقیل جماعتی» بود که در بخش «مسابقه ملی» از ساعت ۲۱:۳۰ تا ۲۳:۳۰ در «سالن ۱ پردیس چارسو» به نمایش درآمد. اثری که با استفاده بسیار خوب از فناوری «هوش مصنوعی» تولید و توانسته تصاویر بسیاری از چهره‌های تاریخی را بازسازی نماید. اثری که بر روایت زندگی و زمانه «شهید زایر خضرخان اهرمی» ملقب به «امیر اسلام» و از همرزمان «شهید رئیسعلی دلواری» متمرکز می‌شود و نبرد ایشان با استعمارگران انگلیسی را روایت می‌کند. اثری که سوای نظر از تمامی زحمات پژوهشی خود سعی کرده تا برای جلب نظر مخاطب کمتر اقدام به ترسیم وجاهت مذهبی و عقیدتی کاراکتر اصلی از برای مخاطب نموده و با ژستی منوالفکرانه، بیش تر ابعاد ملی ایشان را مرور نماید.
