هدف اصلی ما در «سینما حقیقت» این است که تمرکز اصلی را بر موضوع غزه و مظلومیت مردم آن بگذاریم/ یکی از چالشهای اصلی «حمایت از غزه» هزینههای بالای تولید مستند و محدودیتهای بودجهای است – اخبار سینمای ایران و جهان
سینماپرس: «محمد حمیدی مقدم» دبیر هجدهمین جشنواره بینالمللی فیلم مستند ایران «سینما حقیقت» با اشاره به تصمیم مرکز گسترش برای راهاندازی یک صندوق حمایت از فیلمهای مرتبط با غزه گفت: هدف این بود که با تأکید بر نگاه بینالمللی، تأثیرگذاری گستردهتری در رسانهها و تلویزیونهای جهان داشته باشیم. این صندوق نه تنها برای فیلمسازان ایرانی، بلکه برای پروژههای بینالمللی طراحی شد تا شعاع تأثیرگذاری فراتر از امکانات داخلی ما باشد.
هجدهمین دوره جشنواره «سینما حقیقت» در بعدازظهر روز یکشنبه ۱۸ آذرماه فعالیت رسمی خود را با اکران مستندی به نام «حالت عشق» آغاز نمود. مستندی با محوریت موضوع غزه و ترسیم بخشی از جنایات رژیم صهیونیستی که به عنوان «فیلم افتتاحیه» توانست نگاه دغدغهمند این دوره از «سینما حقیقت» نسبت به وقایع پیرامونی را به معرض افکار عمومی برساند. همین تغییر رویکرد سبب شد تا به سراغ «محمد حمیدی مقدم» دبیر هجدهمین دوره جشنواره سینماحقیقت برویم و ایشان در گفت و گویی اختصاصی با خبرنگار سینماپرس ضمن تشریح عوامل و انگیزههایی که منجر به اتخاذ چنین تصمیمی شد، بیان داشت: از سال گذشته و به دنبال فجایع غزه و حوادث ۷ اکتبر، این دغدغه شکل گرفت که چگونه میتوانیم در این حوزه یک حرکت فعالانه و تأثیرگذار داشته باشیم. تولید مستند، فرایندی زمانبر است که هم هزینه و هم پیشتولید و آمادهسازی قابل توجهی نیاز دارد. معمولاً مستندهای باکیفیت به یک یا دو سال زمان برای تولید نیاز دارند. با این حال، ما تصمیم گرفتیم علاوه بر حمایت از تولیدات داخلی، دیگر فیلمسازان را نیز برای کار در این حوزه ترغیب کنیم. این اقدام در نهایت به ایجاد ارتباطات بینالمللی و مشارکتهای گستردهتر منجر شد.
وی افزود: در این راستا، مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی تصمیم گرفت یک صندوق حمایت از فیلمهای مرتبط با غزه راهاندازی کند. هدف این بود که با تأکید بر نگاه بینالمللی، تأثیرگذاری گستردهتری در رسانهها و تلویزیونهای جهان داشته باشیم. این صندوق نه تنها برای فیلمسازان ایرانی، بلکه برای پروژههای بینالمللی طراحی شد تا شعاع تأثیرگذاری فراتر از امکانات داخلی ما باشد.
صندوقهای مشابه در جهان معمولاً با مبالغ کوچک و مشارکتی در تولید فیلمها وارد عمل میشوند. ما نیز با توجه به محدودیتها، تصمیم گرفتیم بر حمایت از پستپروداکشن (مراحل پس از تولید) تمرکز کنیم. این رویکرد به ما اجازه داد تا آثار زودبازده و تأثیرگذار تولید کنیم و همزمان در جشنوارههایی مانند «حقیقت» از مشارکت بینالمللی خود رونمایی کنیم.
«مدیرعامل مرکز گسترش سینمای مستند، تجربی و پویانمایی» به نقطه آغاز این رویکرد اشاره کرد و اظهار داشت: در جشنواره فیلم کن، بنر صندوق حمایت از غزه در غرفه ایران قرار گرفت. این اقدام توجه فیلمسازان متعددی از کشورهای مختلف، از جمله آمریکا، را به خود جلب کرد. یکی از مهمترین مذاکرات ما با «رحیم مشرابی»، فیلمساز فلسطینی، انجام شد. او پروژهای بزرگ با ۲۰ فیلم مختلف در دست داشت که ما نیز در بخشی از آن مشارکت کردیم.
در ادامه این گفت و گو «محمد حمیدی مقدم» با اشاره به این موضوع که علاوه بر «مستند حالت عشق» دو مستند دیگر با موضوع غزه و رفح در حال تولید هستند که تا چند ماه آینده به نتیجه خواهند رسید؛ درباره عواملی که موجب شد تا «حالت عشق» به کارگردانی «کارول منصور» مستندساز لبنانی، مورد استقبال مرکز گسترش برای مشارکت قرار گیرد توضیح داده و متذکر شد: پروژه «حالت عشق»، که توسط یک فیلمساز فلسطینی دیگر هدایت میشد، مورد توجه قرار گرفت. این پروژه در ابتدا حمایت کمتری از سوی ما دریافت کرد، اما با توجه به تأثیرگذاری بالای آن، حمایت بیشتری به آن اختصاص دادیم. مستندی درباره دکتر غسان ابو سته، پزشکی که در غزه فعالیت میکرد. این پروژه با راشها و سناریوهای متنوعی که داشت، به عنوان یکی از سوژههای برجسته انتخاب شد.
ایشان همچنین در پاسخ به این نقد که «مستند حالت عشق» صرفا روایتی سکولار و به دور از ارزش های اسلامی نظیر شهادت و استکبار ستیزی و تهی از نمایش اقدامات محور مقاومت است؛ گفت: این اتفاق به طور کلی خوب است، اما یک مقدار این کار به موضوع «حالت عشق» و نیز بحث مقاومت و محور مقاومت مربوط میشود. فعلاً در ابتدا دامنه فعالیتهای ما بر مظلومیت مردم، نسلکشی و در نهایت مسئله غزه متمرکز است. به عبارتی، تمرکز ما عمدتاً بر فلسطین و اکران موضوعات مرتبط با آن در سطح بینالمللی است. هر پروژه دیگری که در سطح بینالمللی برای ما مطرح میشود، معمولاً یک شعار خاص یا هدف مشخص دارد. اما در شرایط کنونی، هدف اصلی ما در جشنوارههایی نظیر «سینما حقیقت» این است که تمرکز اصلی را بر موضوع غزه و مظلومیت مردم آن بگذاریم.
وی خاطرنشان ساخت: با این حال، زمانی که این اتفاق بیشتر و بیشتر رخ دهد و ما در حوزه تولید مشترک فعالتر شویم، دیگر نباید تنها به یک نقطه آغازین بسنده کنیم. پروژههای آینده باید از نقطه صفر شروع شوند و با در نظر گرفتن تمام ظرفیتها، بتوانیم به تولید مشترک و همکاریهای گستردهتری دست یابیم.
«دبیر هجدهمین دوره جشنواره سینماحقیقت» در ادامه با ضمن اشاره به محدودیت ها و چالش هایی که در زمینه مشارکت های بین المللی وجود دارد، گفت: یکی از چالشهای اصلی، هزینههای بالای تولید و محدودیتهای بودجهای است. بودجه صندوق ما برای هر پروژه بین ۴ تا ۱۰ هزار یورو بود، اما برای پروژههای بزرگتر این رقم افزایش یافت.
«حمیدی مقدم» تصریح کرد: با وجود این چالشها، موفق شدیم پروژههای متعددی را به نتیجه برسانیم و نگاه جامعه جهانی را به مسئله غزه معطوف کنیم.
این مدیر ارشد سینمایی افزود: امروزه با مبلغی در حدود ۱۰ هزار یورو نمیتوان پروژهای در خارج از کشور به مرحله تولید رساند، مگر اینکه پروژهای بسیار کمهزینه و کمبودجه باشد. در غیر این صورت، پروژههایی کمتر از ۱۵۰ هزار یورو یا ۲۰۰ هزار یورو تولید نمیشود. البته در برخی مواقع فیلمسازان آماتور و حرفهای نیز با بودجههای محدود (حدود ۳۰ تا ۴۰ هزار یورو) کارهای خود را پیش میبرند. اما آنچه که به شدت برای ما مهم است این است که مدیران و مسئولان بالادستی باید حوزه جنگ نرم و فعالیتهای فرهنگی را جدیتر بگیرند و به آن اهمیت بیشتری بدهند.
وی ادامه داد: در این راستا، سرمایهگذاری باید به گونهای باشد که به صورت عملی و قابل اندازهگیری باشد. هر کمپانی یا موسسهای که در این حوزه فعالیت میکند، باید پاسخگوی این باشد که چه میزان سرمایهگذاری کردهاند و چه نتایجی از آن حاصل شده است. باید توانایی این را داشته باشیم که در حوزه فیلمسازی، از سرمایهگذاریهای خود نتایج ملموس و قابل مشاهده بدست آوریم.
«دبیر هجدهمین دوره جشنواره سینماحقیقت» در بخش پایانی این گفتگو بار دیگر به ضرورت حمایت از مشارکت های خارجی و بین المللی پرداخت و تاکید نمود: در حال حاضر، هدف اصلی این است که با وضعیت موجود، بهترین انتخاب و نتیجه را بگیریم. سؤال این است که آیا بهترین نتیجه را با شرایط کنونی بدست آوردهایم؟ ما میگوییم که در وضعیت فعلی، با توجه به امکانات و منابع موجود، بهترین انتخاب و بهترین نتیجه را گرفتهایم. اما آیا وضعیت فعلی میتواند بهبود یابد؟ وقتی که به اندازه کافی قدرتمند شویم و توانایی این را پیدا کنیم که پیشنهادات خود را مطرح کنیم، میتوانیم سوژهها و پروژههای مورد نظر خود را دنبال کنیم. برای رسیدن به این هدف، به پشتیبانی مالی، تحقیق و پژوهش و فعالیت مستند سازان بیشتری نیاز داریم.
«محمد حمیدی مقدم» در خاتمه بیان داشت: باید همکاریها و ارتباطاتمان با فیلمسازان خارجی که در موضوعات مشابه و همفکر با ما هستند، گسترش یابد. به این دلیل که پروژهها و تولیدات با کیفیت ممکن است توسط کشورهای دیگر نظیر مصر و اردن تصاحب شوند. بنابراین، باید به صورت عملی وارد این حوزهها شویم و از پروژههایمان محافظت کنیم. در نهایت، باید توانایی این را پیدا کنیم که وارد حوزههای عملیاتی شویم و در این مسیر، از ظرفیتهای موجود به بهترین نحو استفاده کنیم.