کشف شگفت‌انگیز مواد توهم‌زا در یک کوزه ۲۲۰۰ ساله
این کوزه، که چهره «بِس» (Bes) خدای شادی، موسیقی و رؤیاها بر روی آن حک شده، حاوی شواهدی از نوشیدنی‌ای است که نه تنها تخمیر شده و شیرین بوده، بلکه ترکیباتی توهم‌زا در آن به‌طور عمدی به‌کار رفته است.
به نقل از یک پزشک، این کشف نه تنها به درک بهتر مراسم آیینی مصر باستان کمک می‌کند، بلکه افسانه‌های مرتبط با «بِس» را نیز با شواهد علمی تأیید می‌کند. به نظر می‌رسد این نوشیدنی‌ها در آیین‌های جادویی و معنوی مورد استفاده قرار می‌گرفته و هدف از مصرف آن‌ها ایجاد رؤیاها یا تجربه‌های روحانی بوده است.
«بِس» یکی از خدایان محبوب و منحصربه‌فرد مصر باستان بود که معمولاً به‌عنوان نگهبان شادی، موسیقی، رؤیاها و محافظ زنان باردار شناخته می‌شد. این خدای کوچک اندام و شاد، در بسیاری از آثار هنری به تصویر کشیده شده و ارتباط نزدیکی با مراسم آیینی و جادویی داشته است.
بیش از ۳۸۰ کوزه مشابه با تصویر «بِس» کشف شده‌اند، اما محتوای دقیق این ظروف و هدف از استفاده آن‌ها برای باستان‌شناسان همچنان معما بود. برخی معتقد بودند این کوزه‌ها برای نوشیدنی‌های معمولی مانند شراب یا آب مقدس استفاده می‌شده‌اند، اما کشف اخیر نشان داد که دست‌کم بخشی از این ظروف برای مقاصدی خاص‌تر و معنوی‌تر طراحی شده بودند.
مواد تشکیل‌دهنده نوشیدنی در کوزه «بِس»
تجزیه و تحلیل بقایای موجود در این کوزه، سه گیاه توهم‌زا را شناسایی کرد که نقش مهمی در تجربه‌های معنوی مصر باستان داشتند:
نیلوفر آبی آبی (Nymphaea nouchali):
این گل زیبا، که اغلب در هنرهای مصری دیده می‌شود، خاصیت روان‌گردان دارد و معمولاً «بِس» در حال خارج شدن از آن به تصویر کشیده شده است. نیلوفر آبی علاوه بر اثرات آرام‌بخش، توانایی ایجاد حس خلسه و رؤیاهای زنده را دارد.
رَوِ آفریقایی (Peganum harmala):
دانه‌های این گیاه، که با نام‌های دیگر مانند «رَوِ سوری» نیز شناخته می‌شود، خاصیت آرام‌بخش و توهم‌زا دارند. در افسانه‌های مصری، از این گیاه برای ایجاد رؤیاها یا خواب‌های عمیق استفاده می‌شده است.
گیاهان از جنس کلئومه (Cleome genus):
این گیاهان نیز به‌دلیل تأثیر بر سیستم عصبی مرکزی، توانایی ایجاد توهمات خفیف و تجربیات معنوی را دارند.
یکی از افسانه‌های مصری درباره «بِس» روایت می‌کند که او با ارائه نوشیدنی‌ای خاص، خشم یک الهه خون‌خوار را آرام کرده و او را به خواب عمیقی فرو می‌برد. کشف اخیر نشان می‌دهد که این افسانه‌ها احتمالاً ریشه در واقعیت داشته‌اند و این نوشیدنی‌ها واقعاً برای ایجاد رؤیاها و آرامش مصرف می‌شده‌اند.
کشف آثار گیاهان توهم‌زا و مواد انسانی در یک کوزه ۲۲۰۰ ساله مصری، دیدگاه تازه‌ای درباره آیین‌های مذهبی و معنوی مصر باستان ارائه می‌دهد. این یافته نه تنها افسانه‌های مصری را تأیید می‌کند، بلکه به باستان‌شناسان کمک می‌کند تا ارتباط عمیق‌تر بین انسان‌ها و باورهای معنوی در دوران باستان را درک کنند.
