ارزیابی سطح ضریب هوشی کشورهای دنیا/ ایرانی‌ها چه رتبه‌ای دارند؟
دکتر عبدالرضا پازوکی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی ایران در نشست خبری کنگره بین‌المللی هوش مصنوعی در حوزه سلامت گفت: یکی از مهم‌ترین مباحث تاکید شده از سوی مقام معظم رهبری از آبان ۱۴۰۰ این بوده که کشور ما جزو ده کشور برتر در زمینه هوش مصنوعی باشد. این وظیفه را هم برعهده دانشگاه‌ها و معاونت فناوری ریاست جمهوری گذاشتند.
او ادامه داد: با گذشت ۳سال مردم نسبت به اهمیت هوش مصنوعی در حوزه‌های مختلف زندگی اشراف بیشتری پیدا کرده‌اند و قطعا یکی از مهم‌ترین حوزه‌هایی که هوش مصنوعی می‌تواند به افراد کمک کند، حوزه سلامت است. طی این مدت هم ما دوره‌های آموزشی کوتاه مدت برای دانشجویان و اساتید و سمپوزیوم‌هایی برای دیگر گروه‌های پزشکی برگزار کردیم. کارگاه‌های دیگری هم برگزار شد. دانشگاه علوم پزشکی ایران هم تنها دانشگاهی است که پی‌اچ‌دی هوش مصنوعی را دارد و دو رویداد هم طی این مدت درباره هوش مصنوعی برگزار شده که محصول‌محور هستند و به مردم در زمینه پیشگیری تا درمان کمک می‌کنند.
پازوکی با بیان این که کنگره بین‌المللی هوش مصنوعی ۱۲ تا ۱۴ دی برگزار خواهد شد، عنوان کرد: یکی از مهم‌ترین نیازها انتقال هر چه بیشتر تجربیات و مشارکت متخصصان و اساتید بین‌الملل در کنار فعالیت‌های داخلی است و بر این اساس کنگره بین‌المللی و همزمان با آن سومین رویداد هوش مصنوعی در حوزه سلامت برگزار می‌شود.
به گفته رئیس دانشگاه علوم پزشکی ایران هوش مصنوعی در ارائه خدمات از پیشگیری و بهداشت بسیار کمک‌کننده است همچنین در غربالگری مردم با توجه به اطلاعاتی که در سامانه‌ها و سیستم بهداشتی وجود دارد که می‌تواند تحلیل این اطلاعات و زنگ خطرهای به موقع برای پیشگیری را داشته باشیم که در این کنگره هم مورد بحث خواهد بود.
پازوکی تاکید کرد: در مبحث هوش مصنوعی اخلاق حرفه ای و رعایت حریم شخصی افراد بسیار اهمیت دارد. امروزه هم در کل دنیا در استفاده از هوش مصنوعی مساله مدیریت و حفاظت از کلان داده‌ها، فناوری سلامت و اطلاعات چند ده میلیونی مردم هم مدنظر است که در سه روز کنگره با همکاری اساتید خارجی به صورت حضوری و برخط مورد بحث قرار می‌گیرد.
استفاده نامناسب از هوش مصنوعی
این مسئول در پاسخ به سوال همشهری آنلاین درباره استفاده نامناسب از هوش مصنوعی در بررسی آزمایش‌ها یا استفاده از داروها بیان کرد: بسیاری از مطالبی که در هوش مصنوعی وجود دارد، مبتنی بر شواهد علمی نیست و هنوز باید مسیری طی شود تا اعتبار اطلاعاتی که از هوش مصنوعی به دست می‌آید به صورت کاربردی به ویژه در حوزه سلامت استفاده کنیم. به همین دلیل تاکنون هوش مصنوعی به عنوان همکار یا دستیار پزشک نامبرده می‌شود و نهایتا این پزشک است که بر مبنای اطلاعات تصمیم‌گیری می‌کند.
پازوکی تاکید کرد: این خطر بسیار جدی است که مردم بدون استفاده از یک صاحب نظر متکی به اطلاعات هوش مصنوعی برای سلامت خودشان هستند. در این زمینه شاهدیم بسیاری از اشتباهاتی که پیش می‌آید ناشی از مراجعه صرف به گوگل‌کردن و استفاده از هوش مصنوعی برای درمان است اما در حقیقت نیاز به کارشناس و متخصص جدی است تا مسیر صحیح درمان را برای فرد مشخص کند.
پازوکی در پاسخ به سوالی درباره استفاده از هوش مصنوعی برای افزایش کیفیت خدمات سلامت در مناطق محروم هم بیان کرد: یکی از مهم‌ترین کاربردهای هوش مصنوعی در راستای عدالت در حوزه سلامت و دسترسی‌هاست تا مناطق کم‌برخوردار بتوانند با استفاده از این حوزه مسائل اولیه از پیشگیری تا اصلاح شرایط بهداشتی را در اختیار داشته باشند. به عنوان مثال فردی در یک روستا که با درد شکم مراجعه می‌کند، این سوال مطرح است که آیا واقعا نیاز به مراجعه به مراکز سطح بالاتر دارد یا خیر؟ با استفاده از تم‌مانیتورینگ و حضور یک متخصص می‌توان این غربالگری اولیه را توسط هوش مصنوعی یا ربات انجام داد. حتی درباره سونوگرافی هم می‌توان از این ظرفیت استفاده کرد و بیماران نیازمند به سطوح بالاتر شناسایی و بر اساس آن ارجاع شوند. همین حالا در دستگاه ماموگرافی هوش مصنوعی می‌تواند با ضریب ۹۳ درصد تشخیص سرطان پستان را داشته باشد.
پازوکی همچنین بیان کرد: بر اساس آخرین ارزیابی سطح ضریب هوشی که در دنیا انجام شده است و دو هفته پیش نتایج آن اعلام شد، ایرانی‌ها در رتبه سوم و آمریکا در رتبه ۴۶ قرار دارد. ما می‌توانیم با استفاده از ظرفیت اساتید بالینی و همکاری متخصصان، اساتید فنی و مهندسی و شرکت‌ها در هوش مصنوعی حوزه سلامت دستاوردهای خوبی داشته باشیم.
این مسئول یکی از مهم‌ترین کاربردهای هوش مصنوعی را کاهش هزینه برای بیماران و افزایش دقت برای پزشکان عنوان کرد و گفت: این ظرفیت حتی می‌تواند به کاهش خطاهای پزشکی کمک کند تا شاهد ارائه خدمات سلامت از پیشگیری تا دوره نقاهت در مردم باشیم.
تمجید جهانی از سیستم بهداشت ایرانی
پازوکی همچنین از ورود متخصصان حوزه سلامت کشور تاجیکستان برای آشنایی با سیستم شبکه بهداشت کشور خبر داد و گفت: اولین گروه کشورهای خارجی برای آموزش سیستم بهداشتی به توصیه سازمان جهانی بهداشت به ایران آمده‌اند. کشور عزیز ما به عنوان یک تجربه موفق بهداشتی سیستم شبکه در دنیا مطرح است و کاهش شاخص‌های مختلف مثل مرگ مادر باردار، مرگ نوزادان، طول عمر و امید به زندگی مدیون همین سیستم بهداشتی است.
او ادامه داد: با توجه به این‌توانمندی و توصیه سازمان بهداشت جهانی ۲۴ متخصص و مدیر بهداشتی کشور تاجیکستان با سیستم بهداشتی کشور آشنا می‌شوند.
اهمیت سواد هوش مصنوعی
دکتر بتول مهرشاد، مدیرکل فناوری اطلاعات و دبیر شورای راهبری دانشگاه علوم پزشکی ایران و مسئول برگزاری کنگره بین‌المللی هوش مصنوعی هم بیان کرد: این سومین رویداد هوش مصنوعی خواهد بود. رویداد اول درباره دستار هوشمند خودمراقبتی برای درمانگر و بیمار و رویداد دوم با موضوع اربعین برگزار شد. همانطور که می‌دانید هوش مصنوعی در حوزه سلامت اولویت دارد اما دارای محدودیت هم هست. این حوزه در دانشگاه ایران هم هم در سخت‌افزار، هم نرم‌افزار و هم تجمیع داده جزو اولویت‌هاست، بستر فراهم شده و ظرفیت‌ها شناسایی می‌شوند.
او تاکید کرد: در این کنگره اساتید بزرگ دنیا دعوت می‌شوند و حرکت دانشگاه هم تسریع خواهد شد.
مهرشاد هم در پاسخ به سوال همشهری آنلاین درباره اطلاع‌رسانی از خطرات هوش مصنوعی برای مردم در دریافت اطلاعات پزشکی بیان کرد: اولین محور این کنگره هوش مصنوعی قابل اعتماد و مبتنی بر اخلاق است. یعنی قابل اعتماد بودن آن در کنار کاربردهایی که دارد، دارای اهمیت است. در گذشته برای گوکل کردن، بحث سواد دیجیتال مطرح بود و اکنون بحث سواد هوش مصنوعی اهمیت دارد. چه در سطح مردم و چه اساتید پزشکی باید این آگاهی شکل بگیرد که هوش مصنوعی بر چه مبنایی پاسخ سوالات را می‌دهد و در این کنگره ما به این مبحث می‌پردازیم.
بیمارستان‌هایی که هوشمند می‌شوند
دکتر مجید خوش‌میرصفا، عضو هیات علمی گروه ایمونولوژی دانشگاه علوم پزشکی ایران و دبیر اجرایی کنگره هم در ادامه بیان کرد: زمانی که حرف از هوش مصنوعی می‌شود این چشم‌انداز مطرح است که در ۲۰ تا ۲۵ ساله آینده در حوزه طبابت و بیمارستان‌ها وضعیت چگونه خواهد بود. می‌توانم بگویم با ورود سیستم‌های هوشمند به بیمارستان‌ها تا ۲۰ سال آینده شکل متفاوتی از درمان و مسائل مرتبط با پزشکی را خواهیم داشت. بر این اساس کنگره بین‌المللی هوش مصنوعی در حوزه سلامت فضای ورود متخصصان این حوزه را فراهم می‌کند و پیش‌بینی می‌شود دو تا سه هزار نفر از جامعه پزشکی در آن حضور داشته باشند.
به گفته این متخصص فرصت بسیار خوبی هم با فضای نمایشگاهی در نظر گرفته شده که شرکت‌های دانش‌بنیان و شرکت‌های دارای ایده هم محصولاتشان را به شکل انتفاعی عرضه کنند. اساتید ۱۰ تا ۱۵ کشور هم به شکل حضوری و آنلاین در این کنگره حضور خواهند داشت.
هوش مصنوعی برای تشخیص توده‌های سرطانی
دکتر ناهید نفیسی، دبیر علمی کنگره هم با بیان این که هوش مصنوعی اکنون بر پیشگیری و تشخیص سرطان‌ها سوار شده است، عنوان کرد: اگر در مناطق محروم متخصص نداریم که تومور اولیه را تشخیص دهد، اپلیکشین‌ها می‌توانند در این زمینه کمک‌کننده باشند. به عنوان مثال در بخش سونوگرافی اگر فرد توده‌ای در سینه داشته باشد با کمک هوش مصنوعی می‌توان نوع توده را تشخیص داد. در حوزه ام‌آرای هم این ظرفیت وجود دارد که با سرعت بیشتری تشخیص سرطان انجام شود. یا مچ‌بندی که با نبض فشار خون و ضربان قلب فرد مبتلا به آریمتی قلبی را شناسایی می‌کند. بسیاری از خیریه‌ها هم اپ‌های خودمراقبتی ساختند برای کسانی که دسترسی به متخصصان ندارند و بتوانند اطلاعات لازم از وضعیت فیزیکی و جسمی خود را داشته باشند.
نفیسی ادامه داد: در طول چند سال گذشته آزمون و خطا کردیم و اکنون نرم‌افزارهایی را داریم که اگر روی دستگاه‌ها سوار شوند تومورها را در مرحله بسیار کوچک‌تر تشخیص می‌دهند و می‌توان برای دستگاه گوارش، دستگاه تناسلی، سی‌تی‌اسکن مغز و ام آرآی از آنها استفاده کرد. در کنگره هوش مصنوعی به این موضوع اشاره می‌شود که کدام اپلیکیشن‌ها می‌توانند در فرآیند رادیولوژی کمک‌کننده باشد.
به گفته این متخصص آینده رادیولوژی در حال حاضر به گونه‌ای است که در کشوری مثل آمریکا دستیاران رادیولوژی در حال انصراف دادن هستند. چون ۱۰ سال دیگر هوش مصنوعی عکس‌ها را می‌خواند و جواب می‌دهد و رادیولوژیست‌ها می‌توانند به پزشکانی کمک کنند که قرار است بیمار را جراحی یا درمان کنند.
