بسیاری از «نویسندگان» سالی یک «نمایشنامه» یا حتی هر دو سال یک نمایشنامه می‌نویسند که دلیل آن به مسائل اقتصادی، معیشتی و اجتماعی برمی‌گردد – اخبار سینمای ایران و جهان
سینماپرس: عضو هیات انتخاب بخش «مرور تئاتر ایران» در جشنواره چهل و سوم تئاتر فجر گفت: سطح حمایت از تولید نمایشنامه‌ها پایین است؛ به همین دلیل بازی‌های خوب، کارگردانی و صحنه‌آرایی‌های خوبی می‌بینیم، اما همه آنها به دلیل نگاه گذرا و ژورنالیستی نویسندگان خراب می‌شوند.
به گزارش سینماپرس، حسین مسافر آستانه در گفتگویی صریح درباره چهل و سومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر، به بررسی کیفیت آثار بخش مرور تئاتر ایران پرداخت.
این کارگردان، نویسنده، و منتقد تئاتر در طول سال‌ها به‌عنوان یکی از چهره‌های تاثیرگذار تئاتر ایران شناخته شده و در بسیاری از جشنواره‌ها و برنامه‌های هنری داخلی و بین‌المللی حضور داشته است.
مسافر آستانه در چهل و سومین دوره جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر به عنوان یکی از اعضای هیات انتخاب مرور تئاتر ایران بود، به همین بهانه گفتگویی با او داشتیم که در ادامه می‌خوانید.
این هنرمند در گفت‌وگو با خبرنگار تئاتر ایرنا، با اشاره به آثاری در بخش مرور تئاتر ایران برگزیده شده‌اند، عنوان کرد: آثار بخش مرور چهل و سومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر، محصول فعالیت‌های یک ساله تئاتر کشور هستند. نمایش‌هایی که در اجراهای عمومی به روی صحنه رفته‌اند، در مقابل تماشاگر قرار گرفته‌اند و سربلند بیرون آمده‌اند و حالا می‌توانند با هم رقابت کنند.
مسافر آستانه با اشاره به کیفیت آثار این بخش عنوان کرد: به نظر من، نمایش‌ها به‌طور کلی کارهای سطح بالایی نبوده‌اند، جز چند استثنا. البته، تعداد زیادی از نمایش‌ها نیز کارهای خوبی بودند که هم از نظر شکل اجرایی و هم از نظر اندیشه‌ای که در متن موجود داشت، می‌توانستند در بسیاری از جشنواره‌های مختلف جهانی شرکت کنند. اما به لحاظ کمیت، نمونه‌های خوب و در سطح بالا زیاد نبودند.
عضو هیات انتخاب بخش مرور تئاتر ایران با اشاره ضعف‌هایی که تئاتر ایران در یک سال گذشته با آنها دست و پنجه نرم کرده است، گفت: شناسایی نقاط قوت و ضعف تئاتر نیاز به مطالعه دارد و ارزیابی یک‌ساله به ما جواب خواهد داد. در ایران از نظر استعداد کم نداریم. در همین جشنواره هم کارهایی که دیدیم، هیچ کمبودی از نظر استعداد هنری و تفکر کارگردانی در اجرا، احساس نکردیم.
او ادامه داد: چه در جشنواره تئاتر فجر و چه در تئاترهای یک سال گذشته ایران، عمده مشکلات در واقع به نحوه انتخاب مسائلی که در تئاتر و اجراهای عمومی به کار گرفته می‌شوند، برمی‌گردد. هم در ساختار و هم در انتخاب موضوع و محتوا، عمدتاً نگاه‌ها سطحی هستند.
مسافر آستانه با بیان اینکه جو عمومی تئاترها دستمایه محتوایی غنی و عمیق برای پرورش ندارند، گفت: متاسفانه بسیاری از آثار امروزی نمی‌توانند به‌طور کامل اهداف عمیق‌تر را دنبال کنند.
این هنرمند ضمن تاکید بر قراردادن نویسندگان در اولویت برنامه‌ریزی‌های سال آینده و تخصیص جایگاهی ویژه به آنها عنوان کرد: دست نویسندگان برای نوشتن باید بازتر باشد تا بتوانند به موضوعات عمیق‌تری بپردازند و از مسائل ژورنالیستی که بیشتر کارهای دم‌دستی هستند، فاصله بگیرند. نویسنده‌ای که می‌خواهد عمیق بنویسد، قطعاً نیاز به مطالعه، زمان و حمایت بیشتری دارد.
او ادامه داد: فکر می‌کنم سطح حمایتی از تولید نمایشنامه‌ها پایین است، به همین دلیل بازی‌های خوب، کارگردانی و صحنه‌آرایی‌های خوبی می‌بینیم، اما همه آنها به دلیل نگاه گذرا و ژورنالیستی نویسندگان خراب می‌شوند.
این منتقد و کارشناس با بیان اینکه نویسندگان به انگیزه نیاز دارند، گفت: نویسنده باید انگیزه داشته باشد تا مسئله‌ای که در زندگی‌اش یا در محیط اطرافش با آن مواجه است، به مسئله‌ای اندیشه‌برانگیز تبدیل شود و آن را پرورش دهد. هرچه به نکات عمیق‌تری در خصوص هویت زندگی اجتماعی و هویت انسانی نزدیک شویم، ماندگاری آثار بیشتر می‌شود. ماندگارترین آثار جهان آن‌هایی هستند که مسائل مهم بشری را در نظر گرفته‌اند، نه مسائل سطحی و زودگذر.
او ادامه داد: اگر زمینه برای تولید چنین مطالعاتی فراهم شود و از آنها حمایت شود، استعداد نویسندگان قطعاً از استعداد کارگردانان و بازیگران کمتر نیست. اما فرصت و میدان برای بروز استعدادهایشان وجود ندارد. بسیاری از نویسندگان سالی یک نمایشنامه یا حتی هر دو سال یک نمایشنامه می‌نویسند، که دلیل آن به مسائل اقتصادی، معیشتی و اجتماعی برمی‌گردد.
او خاطر نشان کرد: در حال حاضر اصطلاح غلطی در تئاتر رایج شده که هنرمندان می‌گویند دور هم جمع شویم و یک تئاتر ببندیم. این اصطلاح که مشخص نیست از کجا آمده، باعث شده بسیاری از تولیدات آثار نمایشی در طول سال به شوخی گرفته شوند.
این کارگردان در پایان سخنانش در پاسخ به این سوال که داوران در جشنواره‌های فرهنگی و هنری چه کمکی در بهبود کیفیت آثار می‌توانند انجام دهند، گفت: مرحله داوری در جشنواره‌ها برای کمک به آثار نیست بلکه برای قضاوت است. داوران اگر دقیق و با دقت عمل کنند، می‌توانند معیاری دقیق از نوع کارها معرفی کنند و آثار خوبی که داوری با کارشناسی دقیق مشخص کرده را معرفی کنند.
