تنبیه بدنی دانشآموزان در مدرسه چه مجازاتی دارد؟
فاطمه جعفریان، وکیل پایه یک دادگستری در این باره میگوید: هر نوع آسیب به بدن کودکان و نوجوانان با استفاده از دست یا پا و یا هر نوع وسیله دیگری مثل چوب، کابل و یا خط کش تنبیه بدنی کودک نامیده میشود.
وی میافزاید: البته همه بر این نکته اتفاق نظر دارند که دانشآموز متخلف باید متوجه تخلف خود شده و در رفتارش تجدید نظر کند و بر این اساس است که ترتیبات مختلفی در آیین نامه اجرایی مدارس پیشبینی شده است.
جعفریان ادامه می دهد: مطابق ماده ۷۷ آئیننامه انضباطی مدارس، «اعمال هرگونه تنبیه از قبیل اهانت، تنبیه بدنی و تعیین تکالیف درسی جهت تنبیه ممنوع است» اما برای برخورد با تخلفات احتمالی دانشآموزان، قانون سلسله مراتبی را بر اساس اصول تربیتی تعیین کرده است که برای تنبیه دانشآموزان باید به آن توجه شود.
این وکیل ادامه میدهد: بر اساس ماده ۷۴ این آئیننامه، «قصور و سهلانگاری دانش آموزان نسبت به انجام وظایف خود تخلف محسوب میشود. مدیر، شورای مدرسه، معاونان و مربیان موظفند قبل از اعمال هر گونه تنبیه از وضع و موقعیت محصل آگاهی یابند و در جستجوی انگیزه و علت تخلف برآیند و نسبت به رفع آن اقدام کنند.»
وی میگوید: به این نکته باید توجه داشت در صورتی که تنبیه بدنی باعث صدمه یا بروز جنایتی شود حتی در حد سرخی صورت، اولیای دانشآموز به عنوان اولیای دم حق دارند با مراجعه به دادسرا، مجازات خاطی و حسب مورد قصاص یا دیه جنایت وارد شده را مطالبه کنند.
وکیل پایه یک دادگستری میگوید: یکی از مواردی که سبب میشود تنبیه دانشآموزان جنایت عمدی تلقی شود، تعریفی است که در بند «پ» ماده ۲۹۰ قانون مجازات اسلامی بهصراحت بیانشده، «جنایت عمدی است. هرگاه مرتکب قصد ارتکاب جنایت واقع شده یا نظیر آن را نداشته و کاری را هم که انجام داده است، نسبت به افراد متعارف نوعاً موجب جنایت واقعشده یا نظیر آن، نمیشود لکن درباره مجنیٌعلیه (کسی که مورد جنایت قرار میگیرد)، به علت بیماری، ضعف، پیری یا هر وضعیت دیگر یا به علت وضعیت خاص مکانی یا زمانی نوعاً موجب آن جنایت یا نظیر آن میشود مشروط بر آنکه مرتکب به وضعیت نامتعارف مجنیٌعلیه یا وضعیت خاص مکانی یا زمانی آگاه و متوجه باشد.»
جعفریان ادامه میدهد: دانشآموزان به خصوص دانشآموزان ابتدایی یا دوره متوسطه اول به واسطه جثه بدنی ضعیف و کوچکی که دارند، تاب و تحمل کمتری نسبت به یک تنبیه که ممکن است خیلی هم شدید نباشد، داشته باشند. از سوی دیگر، در شرایطی که معلم یا فرد تنبیه کننده به وضعیت و ضعف دانشآموز آگاه است، اما اقدام به تنبیه بدنی وی میکند، در این صورت مرتکب جنایت عمدی شده است.
وی میگوید: بنابراین از آنجایی که معلم یا فرد تنبیهکننده به وضعیت و ضعف دانشآموز بهویژه در مقاطع ابتدایی آگاه است، اما اقدام به تنبیه بدنی وی میکند، در این صورت مرتکب جنایت عمدی شده است. همچنین درباره تنبیه لفظی و بهکاربردن واژگان مصدق ناسزا، دشنام و توهین نیز قانونگذار در ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی (تعزیرات) مجازاتی برای شخص پیشبینی کرده است. مطابق ماده «۶۰۸» مجازات توهین به افراد از قبیل فحاشی و استعمال الفاظ رکیک چنانچه موجب حد قذف نباشد جزای نقدی درجه ۶ یعنی بیش از ۶۰ تا ۲۴۰ میلیون ریال خواهد بود.