بلوغ زودرس عامل افزایش این سرطان در زنان جوان
پژوهشگران آمریکایی میگویند میزانهای سرطان پستان در زنان زیر ۵۰ سال در دو دهه گذشته بیش از ۱۵ درصد افزایش یافته است و این افزایش تقریباً به طور کامل ناشی از افزایش موارد سرطان پستان «با گیرنده استروژن مثبت» (ER+) است، یعنی زیرگروهی از تومورهای بدخیم پستان که برای رشد و انتشار به هورمون جنسی زنانه استروژن نیاز دارد. رشد و گسترش یابد.
گرچه سرطان پستان با گیرنده استروژن مثبت شایعترین نوع سرطان پستان در بین تمام گروههای سنی زنان است، اما از آنجایی که افزایش موارد سرطان پستان در زنان جوانتر در آمریکا تقریباً به طور انحصاری مربوط به این نوع خاص این سرطان است، این نظریه مطرح شده است که علت شیوع بیشتر آن این است شمار فزایندهای از دختران در سنین پایینتر پریود میشوند و اولین نوزادشان را در سنین بالاتر به دنیا میآورند. بهاینترتیب زنان در طول عمر خود در معرض هورمون استروژن بیشتری قرار میگیرند و در معرض خطر بیشتر دچار شدن به این نوع سرطان پستان خواهند بود.
البته ممکن عوامل دیگری ازجمله چاقی، مصرف الکل، زمینه ژنتیکی و برخی از داروهای پیشگیری هورمونی هم در این مورد نقش داشته باشند، اما نقش بلوغ زودرس درخطر ابتلا به سرطان پستان زنان دارد بیشتر مورد توجه قرار میگیرد. دهههاست که سن بلوغ دختران در آمریکا در حال کاهش یافتن است و این روند بهخصوص در میان دختران سیاهپوست و آسیاییتبار بارز است.
بلوغ زودرس و خطر سرطان پستان
گرچه مدتهاست که رابطه میان شروع بلوغ زودرس و خطر بیشتر ابتلا به سرطان پستان مطرح شده است، هنوز تحقیقات کمی در مورد تأثیر بلوغ زودرس بر سن تشخیص سرطان پستان انجام شده است.
مطالعهای که یافتههای آن در اوایل سال جاری در JAMA Network Open منتشر شد، نشان داد که زنان متولدشده در فاصله سال ۱۹۵۰ تا ۱۹۶۹، به طور متوسط در هنگام اولین قاعدگی خود ۱۲.۵ سال داشتند. کمتر از ۹٪ این زنان قبل از سن ۱۱ سالگی نخستین قاعدگی خود را داشتند (که طبق تعریف بلوغ زودرس شمرده میشود) و فقط ۰.۶ درصد از این زنان اولین قاعدگی خود را قبل از ۹ سالگی یا خیلی زود تجربه کردند.
اما درمیان دخترانی که بین سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۵ متولدشدهاند، زمان نخستین قاعدگی به طور متوسط، درست قبل از ۱۲ سالگی بودِ، یعنی نیم سال زودتر از زمان نخستین قاعدگی در زنانی که ۴۰ تا ۵۰ سال قبل به دنیا بودند. بهاینترتیب نرخ قاعدگی زودرس و خیلی زودرس نیز افزایش یافت و به ترتیب به ۱۵.۵% و ۱.۴% رسید.
بررسیها نشان دادهاند که به ازای هرسالی که زمان پریود دختران جلو میافتد، خطر ابتلا به سرطان پستان در طول زندگی آنها حدود ۵ درصد افزایش مییابد. رشد زودهنگام پستانها نیز خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش میدهد. مطالعهای روی ۵۰۰۰۰ زن نشان داد که دخترانی که قبل از ۱۰ سالگی پستانهایشان رشد کرده است، در مقایسه با دخترانی که در سن ۱۲ یا ۱۳ سالگی شروع به ایجاد پستان کردند، ۲۳ درصد بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان پستان در طول زندگی خود قرار داشتند.
هنگامی که چرخه ماهانه قاعدگی یک زن شروع میشود، تخمدانهای او هورمونهای استروژن و پروژسترون ترشح میکنند. هر دو میتوانند در افزایش خطر ابتلا به سرطان پستان حساس به هورمون در زنان نقش داشته باشند که معمولاً کندتر رشد میکنند و درمان آنها آسانتر است. طبق گفته انجمن سرطان آمریکا، حدود ۷۵ درصد از سرطانهای پستان حداقل به یک هورمون، معمولاً پروژسترون یا استروژن حساس هستند.
تأثیر بچهدار شدن زنان
یک روند دیگر قابلمشاهده در زنان آمریکایی دیرتر بچهدار شدن یا بچهدار نشدن آنها است. کارشناسان میگویند بچهدار شدن ممکن است به طور گذرا خطر سرطان پستان در زنان را بالا ببرد، اما در درازمدت خطر سرطان پستان را کمی کاهش میدهد.
اگرچه یک زن چرخه قاعدگی خود را در حین بارداری متوقف می کند، مسئله فقط تعداد سیکل های یک فرد نیست، بلکه به زمان بارداری نیز مربوط می شود که به استروژن مربوط نمی شود.
در مقابل، این روند ناشی از تغییراتی داشته باشد که در پستان پس از زایمان رخ میدهد، یعنی زمانی که غدد پستانی زن به حالت قبل از بارداری برمیگردد. این خطر بالا در میان زنانی که در سنین بالاتر زندگی خود بچه دار میشوند، بیشتر است.
در مجموع تحقیقات نشان دادهاند در زنانی که پیش از ۳۰ سالگی بچهدار میشوند، خطر ابتلا به سرطان پستان در درازمدت کاهش مییابد. همچنین به دلایلی که هنوز کاملاً معلوم نیست، هر چه سن زن در نخستین بارداریش بیشتر باشد، در کوتاهمدت در معرض خطر بیشتر سرطان پستان قرار میگیرد. شاید علت این باشد که بدنهای زنان جوانتر معمولاً در سرکوب پاسخهای التهابی و ترمیم DNA آسیبدیده بهتر عمل میکنند.
عوامل دیگری هم مؤثر هستند
کارشناسان میگویند چاقی و سبک زندگی کمتحرک نیز در روند کاهش سن دچار شدن به سرطان پستان در زنان نقش دارند.
همچنین به گفته آنها تحقیقات بیشتری در مورد ارتباط بین سموم محیطی – مانند مواد شیمیایی معروف به مختلکنندههای غدد درونریز – و سرطان پستان مورد نیاز است.
بررسی که نتایج آن در اوایل امسال در ژورنال Frontiers in Toxicology منتشر شد، نشان داد که نزدیک به ۲۰۰ ماده شیمیایی مرتبط با سرطان پستان در بستهبندی مواد غذایی ازجمله مقوا استفاده میشود.
برخی از مطالعات اخیر نشان دادهاند که استفاده از قرصهای پیشگیری از بارداری صرفاً حاوی استروژن» نیز میتواند خطر ابتلا به سرطان پستان را در زنان افزایش دهد.
چاقی میتواند عامل دیگری برای تشخیص سرطان پستان در سنین پایین باشد، اما این ارتباط پیچیده است. اعتقاد بر این است که چاقی یکی از چندین عاملی است که با هم میتواند بلوغ زودرس را آغاز کند. همچنین میتواند خطر ابتلا به سرطان پستان را تا ۳۰ درصد افزایش دهد، اما تحقیقات نشان میدهد که این افزایش میزان سرطان پستان فقط در زنان یائسه، بهخصوص اگر دچار پیشدیابت یا دیابت باشند رخ میدهد.
کارشناسان میگویند چاقی احتمالاً عامل چندان مهمی در افزایش میزان سرطان پستان در میان زنان جوان نیست.